Als er één probleem is, dat we vaak in de praktijk zien, dan is het oorontstekingen. Helaas is het ook een probleem waar vaak te makkelijk mee omgesprongen wordt, met alle gevolgen van dien. Met name in de zomer zien we het aantal oorontstekingen stijgen.Hoe ziet een oor er van binnen uit?

Om te beginnen is er de oorschelp. Deze komt in alle vormen en maten voor en zoals we verderop duidelijk zullen maken, speelt dit een belangrijke rol bij het ontstaan van de ontsteking. Vaak is dit gedeelte ook rood bij een oorontsteking. Daarna komt de gehoorgang. Deze loopt niet mooi recht, maar in een hoek. Vervolgens komt eerst de verticale gehoorgang, deze is 2 tot 6 cm lang, gevolgd door de horizontale gehoorgang die 3 tot 8 cm lang is. Je kunt dus niet zo eenvoudig in het oor kijken. De dierenarts gebruikt daarvoor een speciale oorkijker.

Aan het eind zal de dierenarts, als het goed is, het trommelvlies zien. Het is belangrijk om goed naar het trommelvlies te kijken voor er gestart wordt met een behandeling. Achter het trommelvlies begint het middenoor. Een ontsteking hier geeft veel meer problemen. Vaak is dan een langdurige behandeling met antibiotica nodig.

Oorontsteking

Een oorontsteking speelt zich meestal af in de verticale en horizontale gehoorgang. Dit noemen we otitis externa. Er zijn verschillende oorzaken voor een oorontsteking. Deze oorzaken kunnen we in 4 categorieën verdelen:

1. Erfelijkheid/aanleg

Om te beginnen, is er de vochtigheidsgraad in het oor. Hoe hoger de vochtigheid, des te eenvoudiger voor bacteriën en gisten om zich hierin te vermeerderen. Onder normale omstandigheden is de vochtigheid 80%, maar bij een ontsteking is dit toch al gauw 89%. Ook de oorschelp heeft veel invloed. U kunt zich voorstellen dat bij rassen waar het oor over de gehooringang hangt, deze vochtigheidsgraad veel hoger is. Vaak zie je dan ook bij honden met hangende oren veel meer oorontstekingen. Ook de vorm van de gehoorgang is een belangrijke factor.

2. Primaire oorzaken

Er zijn een hoop factoren van buitenaf die een oorontsteking kunnen veroorzaken. De belangrijkste zullen we hier bespreken:

Oormijt
Oormijten zijn kleine witte spinnetjes die diep in de gehoorgang van oorsmeer leven en zijn alleen microscopisch te zien. Het is dus niet dat zwarte spul dat uit de oren komt. Dat is een overmatige productie van oorsmeer met viezigheid. 
Oormijt komt vooral bij jongere honden. Let op! Oormijt is zeer besmettelijk voor alle andere huisdieren. Het is wel belangrijk om dit goed te behandelen, want door de oormijt kan een flinke oorontsteking met pus ontstaan. 

Over de oormijt bestaan de meeste misvattingen. We krijgen heel veel mensen aan de balie met de mededeling dat hun hond oormijt heeft. Slechts een hele enkele keer klopt dit ook. In de meeste gevallen hebben we echter te maken met een oorontsteking.

Vreemd voorwerp
Dit betekent simpelweg dat er iets in het oor zit wat er niet thuis hoort. In veel gevallen is dit een grasaar. Zeker in de zomer geven die veel problemen. Aan grasaren zitten kleine weerhaakjes waardoor ze steeds verder naar binnen kruipen. Dit is één van de redenen waarom het zo belangrijk is om eerst in het oor te kijken voordat er zalf in het oor gespoten wordt. Onder een lichte sedatie kan de grasaar uit het oor verwijderd worden. Grasaren zien we vooral in de maanden april tot en met augustus.

Water
Het klinkt heel simpel, maar zeker bij de honden die graag zwemmen, zien we veel vaker oorontstekingen. Zoals we eerder vertelden, speelt de vochtigheidsgraad in het oor een belangrijke rol. Als het oor vochtiger wordt door het zwemmen kunnen de bacteriën zich beter vermeerderen.

 

Allergieën
Een oorontsteking is in feite een huidontsteking. Niet vreemd dus dat allergieën hand in hand gaan met oorontstekingen. Als uw hond last heeft van allergieën, is het dus altijd goed hier bedacht op te zijn. 50% (onderzoek van verzekeringen) tot 80% (onderzoek in praktijken) van de oorontstekingen worden veroorzaakt door allergieën. Het kan zelfs zo zijn dat een voedselallergie alleen oorontstekingen kan veroorzaken. Heeft uw hond regelmatig oorontstekingen, probeer dan eens een eliminatiedieet (het Royal Canin Anallergenic dieet).

Gezwellen en poliepen
In het oor kunnen gezwellen en poliepen ontstaan. Deze kunnen weer oorontstekingen veroorzaken. Vaak zullen deze gezwellen, als het mogelijk is, operatief verwijderd moeten worden.

3. Secundaire oorzaken

En dan ontstaat er dus een oorontsteking. Onder normale omstandigheden zitten er bacteriën in het oor. In de verticale gehoorgang zitten bijna geen bacteriën, in de horizontale gehoorgang zitten vooral grampositieve bacteriën en wat gisten. Als dit microklimaat verandert, ontstaat er een ontsteking. Vaak zie je een verschuiving van gram positieve naar gram negatieve bacteriën. Ook is er vaak (82% van de gevallen) een groei van gisten. Het is dan wel weer zo, hoe meer bacteriën, des te minder gisten. Ook ontstaat er bacteriegroei in de verticale gehoorgang.

4. Aanhoudende oorzaken

Dan zijn er nog de oorzaken die langer aanhouden en steeds opnieuw een ontsteking veroorzaken. Dit kan zijn door vergroeiingen in de gehoorgang, maar ook door gezwellen of een middenoorinfectie.

Hoe ziet u of uw hond last van zijn oren heeft?

Vaak gaan ze met hun kop schudden of aan hun oren krabben. Soms schuren ze ook met hun kop over de grond. De oren zijn pijnlijk of ze hebben alleen jeuk. De huid in de oren is vaak gezwollen en rood. In de oren zit veel zwarte troep. Dit is overmatige oorsmeer. Oorsmeer wordt geproduceerd in de huid en bij een ontsteking neemt die productie toe. Ook kan er pus in het oor ontstaan. Dit is een purulente otitis. Het oor zal dan tevens flink stinken.

Diagnose stellen

Het is ontzettend belangrijk dat een oorontsteking goed behandeld wordt. Als een oorontsteking niet goed behandeld wordt, dan kunnen er vergroeiingen ontstaan. Dit heeft weer tot gevolg dat er nog makkelijker ontstekingen ontstaan. Als u het vermoeden heeft dat uw huisdier een oorontsteking heeft, dan is het belangrijk dat u met uw huisdier naar de dierenarts gaat. Om met een goede behandeling te kunnen starten, is het belangrijk om een goede diagnose vast te stellen. Elk probleem vergt weer een andere aanpak. Is er sprake van oormijt, is het een gewone ontsteking, zit er iets in de gehoorgang, hoe ziet de gehoorgang eruit, en heel belangrijk, hoe ziet het trommelvlies eruit?

Als het trommelvlies gescheurd is (30% van de gevallen), kan er geen oorzalf gebruikt worden. De oorzalf kan namelijk in de middelste gehoorgang terecht komen, waar het neurologische problemen kan veroorzaken. De hond of kat kan bijvoorbeeld de rest van zijn leven met zijn hoofdje schuin gaan lopen. 

Soms is het onmogelijk het trommelvlies te zien. Soms is er meer sprake van malassezia, soms meer bacteriën. Door een swab uit het oor te nemen, kan er bepaald worden wat er in het oor zit en in het geval van bacteriën kan ook gekeken worden op welke antibiotica de ontsteking het beste zal reageren.

Helaas zien we bij oorontsteking steeds meer resistentie. Dit komt voor een groot deel door verkeerd antibiotica-gebruik. Dit is erg jammer en kan voor veel problemen zorgen. Ook dan moet er een kweek worden gemaakt om te kijken welke antibiotica eventueel wel kan werken.

De behandeling

Als de diagnose gesteld is, wordt meestal een oorzalf voorgeschreven. Het is heel belangrijk dat dit goed gebruikt wordt. Dit betekent dat een oorzalf altijd gecombineerd moet worden met een goede oorreiniger. Een oorontsteking is in feite een huidontsteking. Daarbij is er vaak een behoorlijke productie van oorsmeer. Als u hier zomaar oorzalf inspuit, dan komt de werkzame stof nooit aan op de plaats waar hij moet werken. Stelt u zich voor dat u een huidplek op uw arm heeft en hierover zit een dikke laag modder. Als u hier de zalf opsmeert, dan zal dit ook niet helpen. U moet het oor dus eerste reinigen.

Hoe reinig ik het oor?

Hiervoor tilt u de oorschelp wat op en spuit u de gehoorgang vol oorreiniger zonder het tuutje in het oor te stoppen. Als de gehoorgang vol zit, masseert u eerst de gehoorgang, daarna laat u de oorschelp los en masseert het oor nog verder. Het is verstandig om dit buiten te doen zolang het weer dit toe laat. Daarna zal de hond zijn oren flink uitschudden. Hierbij komt veel rotzooi naar buiten. Als u het oor gereinigd heeft, wacht u een half uur. Daarna spuit u de oorzalf/oordruppels in het oor. Hierbij moet u het tuutje wel in de gehoorgang houden, zodat de zalf goed diep komt.

Duur

Het is heel belangrijk dat u lang genoeg doorgaat met het geven van de zalf. Als er nog teveel slechte bacteriën over zijn in het oor, dan zullen deze zich heel snel opnieuw gaan vermeerderen. Daarbij komt nog eens dat deze bacteriën beter bestand zijn tegen de medicijnen die u gebruikt. Zo werkt u resistentie snel in de hand. Als alle klachten over zijn, moet u nog minimaal 2 dagen doorgaan met de behandeling. Als u niet zeker weet of de ontsteking over is, kom dan even langs en laat dit door de dierenarts controleren.

Zeker als uw hond vaker last heeft van oorontstekingen, is het goed om ook nadat de klachten over zijn, de oren toch regelmatig te reinigen, zo'n twee tot drie keer per week. Er bestaan verschillende soorten oorreinigers. Deels is de werking gelijk, maar deels zijn er ook verschillen. Het beste kunt u een reiniger gebruiken die ook een gunstige invloed heeft op het klimaat in de gehoorgang. Hierdoor zullen bacteriën minder goed groeien.

U ziet een 'simpele' oorontsteking is vaak toch niet zo simpel. Een goede diagnose is heel belangrijk om een goede behandeling in te stellen. Zo voorkomt u dat kleine problemen uiteindelijk toch uitgroeien tot grote 'onoplosbare' problemen.