Elke katteneigenaar heeft wel eens van één van deze ziekten gehoord. Maar wat het allemaal betekent, is een stuk onbekender. Tijd dus om deze ziekten eens te bespreken.

FeLV

Deze afkorting staat voor Feline Leukemie Virus of Leucose! Het is een virusziekte die vrijwel altijd dodelijk afloopt. Dit virus tast het immuunsysteem aan, waardoor ze gevoeliger worden voor infecties. Ook kan het virus leukemie veroorzaken.

Hoe krijgt mijn kat FeLV?

Na infectie gaat het virus via de keelamandelen naar het beenmerg, de lymfevaten en de lymfeknopen. Zo komt het virus in het bloed. Via het speeksel, het bloed, urine en ontlasting kan een kat zo weer nieuwe katten besmetten. FeLV wordt voornamelijk via langdurig sociaal contact verspreid, bijvoorbeeld door elkaar te wassen, of uit hetzelfde bakje eten. Het kan ook overgebracht worden door bijtwonden en vechten, maar in iets mindere mate. Daarnaast kan het virus van poes op kitten overgedragen worden. Zeker als u bewust een nestje plant, laat dan beide dieren testen.

Niet alle katten die besmet raken, worden ziek. Dieren met een goed en sterk immuunsysteem kunnen de ziekte overwinnen. Katten met een verminderde weerstand, bijvoorbeeld doorlangdurige stress of ziekte, worden wel ziek. Ook zullen jonge katten sneller ziek worden dan volwassen katten.

Hoe zie ik of mijn kat met FeLV besmet is?

Doordat het immuunsysteem aangetast is, zien we vooral de gevolgen van de verminderde weerstand. Zo ontstaan er veel ontstekingen, maar ook sloomheid, bloedarmoede, vermageren, benauwdheid, koorts, zwelling van de lymfeknopen, oogontstekingen, abcessen, verlammingsverschijnselen en voortplantingsproblemen. Ook kunnen er tumoren ontstaan. Afhankelijk van waar de tumoren ontstaan, zullen er op verschillende plaatsten klachten ontstaan.

De uiteindelijke diagnose stellen we via een bloedtest. Via een snaptest kunnen we dit vrij snel testen. Een negatieve test is 100% zeker. Een positieve test kan echter ook vals-positief zijn. Als de uitslag positief is, moeten we het bloed ter bevestiging doorsturen naar een laboratorium.

Is FeLV te behandelen?

We kunnen FeLV niet genezen. Wel kunnen we de gevolgen zo veel mogelijk proberen te behandelen, bv. antibiotica voor de infecties die ontstaan. Katten die ziek worden, overlijden allemaal (50% binnen 1 jaar, 90% binnen 3 jaar). Het is wel heel belangrijk dat de kat gescheiden wordt gehouden van andere katten. Dit betekent dat de kat niet meer naar buiten mag.

Er bestaat een vaccinatie tegen FeLV, maar die is niet 100% betrouwbaar. Alleen als uw kat extra risico loopt, is het verstandig om de kat te vaccineren, bv als u weet dat er een met FeLV besmette kat in de buurt rond loopt.

Als u een Cattery heeft, is het belangrijk om elke nieuwe kat vooraf te testen. Plaats ze pas bij elkaar als u zeker weet dat de nieuwe kat geen FeLV heeft. Als u een kat heeft, waarvan u vermoed dat hij FeLV heeft, plaats hem dan apart van de rest tot u zeker weet dat de kat niet besmet is. Zo voorkomt u dat de rest besmet raakt.

---

FIV

FIV staat bij de meeste mensen bekend als kattenaids. FIV staat voor Feline Immunodeficientie Virus. Er zijn veel overeenkomsten tussen FIV en FeLV. Zo zijn het beiden virusziekten die het immuunsysteem aantasten. Het virus is verwant aan het humane HIV maar is absoluut niet besmettelijk voor mensen.

Hoe krijgt mijn kat Kattenaids?

Net als bij mensen wordt dit virus overgebracht door bloedcontact. Infectie komt vooral door vecht- en bijtwonden. Het is natuurlijk niet vreemd dat katers dus vaker besmet worden dan poezen. Ook bij dekkingen wordt vaak gebeten (nekbeet). Een drachtige poes kan ook haar kittens besmetten; in catteries is het dus oppassen geblazen. In mindere mate kunnen katten elkaar ook besmetten door langdurig sociaal contact. Maar anders dan bij FeLV komt dit maar weinig voor.

Hoe zie ik of mijn kat FIV heeft?

Zoals gezegd tast FIV het immuunsysteem aan. De infectie verloopt in een aantal stadia:

Stadium 1 Acute stadium: De kat is wel besmet, maar vertoont vrijwel geen ziekte verschijnselen. Een enkel dier heeft wat koorts.
Stadium 2 Asymptomatische fase: Deze fase kan vrij lang duren, soms wel langer dan 5 jaar. In deze fase kan de kat wel andere dieren besmetten, maar heeft zelf geen symptomen.
Stadium 3: In deze fase heeft de kat allerlei vage, algemene symptomen, zoals koorts, oogontstekingen, verminderde eetlust en vermageren.
Stadium 4 AIDS gerelateerd stadium: In deze fase komen de meeste dieren bij de dierenarts. De eigenaar ziet dat er wat mis is, al zijn de klachten vaak wat algemeen. Zo zien we tandvleesontstekingen, oogontstekingen, vermageren, lymfe-knoopzwelling, benauwdheid en diarree. Vaak wordt dit steeds erger. 
Stadium 5 AIDS: Uiteindelijk bereikt een deel van de katten het stadium dat je kunt vergelijken met AIDS. De kat vermagert, krijgt chronische ziekteproblemen en allerlei infecties die hij niet meer kan overwinnen, zoals longontsteking. Een enkele keer zien we ook zenuwafwijkingen.

Als we een kat verdenken van Kattenaids, dan wordt er meestal een snaptest gedaan. Bij gezonde katten zien we een enkele keer een vals positieve uitslag. In dit geval moeten we het bloed ook nog doorsturen naar een laboratorium.

Is FIV te behandelen?

Ook voor Kattenaids is er geen behandeling mogelijk. Wel kunnen we de secundaire infecties behandelen. Er bestaat geen vaccin.

Als uw kat kattenaids heeft, is het heel belangrijk dat u hem gescheiden houdt van andere katten. Hij zal dus niet meer naar buiten mogen, hoe moeilijk dit ook is. Daar kan hij namelijk een hoop andere katten besmetten. Het grootste probleem is natuurlijk dat de kat de eerste jaren geen verschijnselen heeft, maar wel andere dieren kan besmetten. In Catteries is het belangrijk dat u alle nieuwe dieren laat checken voordat u ze bij uw andere katten zet.

---

FIP

Dit is de afkorting van Feline Infectieuze Peritonitis. Hij wordt veroorzaakt door een gemuteerd coronavirus. Het Coronavirus op zich is heel onschuldig. Vaak veroorzaakt het alleen wat diarree. Alleen als het virus muteert, kan de ziekte FIP ontstaan. Het coronavirus komt veel voor. De meeste katten hebben antistoffen in hun bloed, omdat ze ooit besmet zijn. Een deel van deze katten wordt drager van het virus. Zij kunnen andere besmetten zonder zelf ziek te zijn. Aangenomen wordt dat bij een heel klein deel van deze katten het virus muteert. FIP infecteert een bepaald soort ontstekingscellen. Door de afweerreactie op deze cellen wordt de kat ziek. Er ontstaan overal ontstekingen. Het Corona virus komt dus vrij algemeen voor. Uw kat kan besmet raken via ontlasting, speeksel of urine. Of het virus zich ontwikkeld tot FIP hangt van een aantal factoren af. Zo kan de afweer van de kat een rol spelen, stress, andere virusinfecties of de virusstam waarmee de kat te maken krijgt. We zien FIP vooral bij jonge katjes en oudere katten. Het FIP virus zelf verspreid zich niet zo makkelijk. Er is nog veel onbekend over dit virus en er zal nog veel onderzoek gedaan moeten worden.

Hoe zie ik of mijn kat FIP heeft?

Er zijn twee vormen van FIP, de natte vorm en de droge vorm. De natte vorm is accuut. Hierbij ontstaat vocht in de buikholte en/ of borstholte. Dit vocht is geel en dradentrekkend. Dit maakt het vocht heel herkenbaar. De droge vorm is chronisch en wat moeilijker herkenbaar. Hierbij ontstaan er overal ontstekingen in de organen. Meestal ontstaan ze in de lever, de nieren, de ogen en de hersenen. De symptomen zijn vaak heel algemeen en kunnen ook wijzen op andere ziekten. Zo eet de kat vaak slechter, hij kan koorts hebben, een slechte vacht, sloomheid, slechte groei (vooral bij jonge katjes), vermageren, oogontstekingen, dikke buik, benauwdheid, gele slijmvliezen, braken en diarree, epileptische aanvallen, verlammingen en nystagmus. Bij dit laatste bewegen de ogen heel snel heen en weer. Het probleem bij FIP is dat we bijna geen definitieve diagnose kunnen stellen. We kunnen wel testen of uw kat antilichamen heeft voor het coronavirus, maar ja, dat hebben veel katten. Er bestaan experimentele testen, maar die zijn nog niet betrouwbaar. Het enige wat we kunnen doen, is kijken naar de symptomen en naar de uitslagen van andere bloedwaardes. Samen gecombineerd kunnen we dan een waarschijnlijkheidsdiagnose geven.

Is FIP te behandelen?

Helaas kunnen we helemaal niks doen aan FIP. Met medicatie kunnen we de symptomen zo lang mogelijk onderdrukken, maar uiteindelijk sterven alle katten aan FIP. Bij de natte vorm gebeurt dit al na een paar dagen. Bij de droge vorm varieert dit van enkele maanden tot enkele jaren. Voorkomen is dus beter dan genezen in dit geval. Maar ja, of het voorkomen van het coronavirus zo gemakkelijk is, valt te bezien. Wel is het goed om stress zoveel mogelijk te voorkomen, zodat de kans dat zich FIP ontwikkeld zo klein mogelijk wordt.